Gıda ve gıda ile ilgili firmalarda özellikle pest kontrol önemle üzerinde durulması gereken bir konudur. Genellikle firmalar bu konuda uzman bir pest kontrol firması ile çalışırlar. Pest kontrol konusu ISO 22000 standardında Ön Koşul Programları maddesi (7.2.3) başlığı altında sadece isim olarak geçmesine rağmen; BRC-food, BRC-IOP ve FSCC 22000 standartlarında ayrı bir başlık olarak ve ayrıntılı bir şekilde yer almaktadır.
Pest kontrol firmalarının dosyalarında minimumda aşağıdakilerin olması gerekir:
Pest kontrol firması ile yapılan sözleşme ve sözleşme içerisinde mücadele edilecek hedef haşere gruplarının (böcekler, uçan haşereler, sıçanlar, vb.) ve pest kontrol sıklığının belirtilmiş olması
· Pest kontrolü yapacak kişinin bu konuda eğitimli ve yetkin bir olması (ilgili sertifikalar)
· Pest kontrolde kullanılacak ilaçların (insektisit) Sağlık Bakanlığı’ndan izinli olduğunu gösteren sertifikalar ve MSDS’leri-gıdada kalıntı bırakmamalı ve haşerelerin bağışıklık kazanmasına yol açmamalıdır.
· Pest kontrolde kullanılan ekipmanların (sinek öldürücü cihazlar, kapanlar, yem istasyonları, böcek monitörleri, güve feromenleri, vb.) bir saha planı üzerinde numaralandırılmış bir şekilde yerleşimlerinin gösterilmiş olması-bu ekipmanların etkin bir pest kontrol açısından doğru bir şekilde konumlandırılmış olması gereklidir.
· Pest kontrol firmasının uygulama raporunda, kullanılan ilaçların, miktarlarının, kullanım yerlerinin belirtilmiş olması; kullanılan tüm pest kontrol ekipmanlarının kontrol kayıtlarının tutulmuş olması
Pest Kontrol Firmalarının detaylı bir pest kontrol faaliyeti için firmaya sunması gerekenler:
Ø En az yılda bir trend analizinin yapılması (EFK cihazlarının yakalamış olduğu sineklerde, her kontrolde türe göre sayım yapıp, kayıt altına almak; canlı yakalama ve yem kapanlarında aktivite olup olmadığını her gelişte kontrol etmek ve bu kontrol sonuçlarını kayıt altına almak ve bu kayıtları trend analizi için kullanmak)
Ø En az 3 ayda bir ayrıntılı bir pest kontrol raporunu firmaya sunmak (BRC-food standart gerekliliği)-saha kontrollerinde tespit edilen eksiklikler-pest kontrol girişine neden olacak açıklıkların, haşere üremesine ve çoğalmasına neden olabilecek yetersiz temizlik uygulamalarının, pest kontrol ekipmanlarının yerinde olup olmadığının ve eksik, kırık olup olmadığının kontrolü; iyileştirme için öneriler, vb.
Firmaların pest kontrol ile ilgili alması gereken önlemler:
ü Pest kontrolde haşerelerin öldürülmesinden çok, saha içine girişini ve saha içinde çoğalmasını önleyici tedbirler üzerinde durmak gerekir;
ü Dış alana açılan tüm kapıların ve pencerelerin kapalı ve/veya yalıtımlı olması (kapılarda hava perdesinin kullanılması, kapı altlarına ve kapı yanlarına fırçalıklar konulması; pencerelere sineklik teli takılması, tavandaki açıklıkların kapatılması, vs.)
ü Zeminde ve duvarda çatlak, yarık, deforme olmuş bölümlerin onarılması
ü Drenaj sisteminin uygun olması (kirli suyun geri dönüşünü ve haşere girişini engelleyici boru sistemi, üzerinde süzgeç olması, kolay sökülüp, takılabilir ve temizlenebilir olması)
ü Dış alanda çöp biriktirme alanlarında kullanılan çöp konteynırlarının düzenli aralıklarla boşaltılıp, yıkanması ve dezenfekte edilmesi, konteynırların kapaklarının kapalı tutulması
ü Üretim ve depolama alanlarında düzenli temizlik yapılması-özellikle zemin ve duvar bağlantı yerleri, yüksekteki boruların üst kısımları, yüksek tavanlarda tavan ve duvar birleşim yerleri
ü Fabrika çevresindeki bitki florasının kontrol edilmesi (düzenli bakım, çimlerin biçilmesi, ağaçların budanması, vs.)
ü Tahta paletlerin kontrol edilmesi ve gerektiğinde ısıl işlem görmüş palet kullanılması, paletlerin dış alandan içeriye alınırken tek tek kontrol edilip alınması; açıkta gıda işlenen alanlarda tahta palet kullanılmaması; tahta sebze kasalarının yerine plastik kasaların kullanılması
ü Özellikle hububat ve kuruyemiş depolarında güve sorununa karşı serin ve havadar depolama yapılması
ü Eğer dış alanda kuş problemi varsa ve kuşlar depo alanlarına giriyorsa; yükleme ve boşaltma sırasında dış alanla bağlantıyı kesecek şekilde körüklü rampa sistemi kullanılması
ü Özellikle çeltik, buğday tesislerinde; çeltik ve buğday temizleme ünitelerinin düzenli aralıklarla ve etkin bir şekilde temizliğinin yapılması